Tiền của DNNN Quốc hội phải biết, phải quyết

Tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XIII, sáng nay (11/11), Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh.

Một trong những vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm trong phiên thảo luận dự án Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh sáng nay (11/11) là việc quản lý tiền vốn trong doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Hiện tại, việc quản lý phần vốn nhà nước trong doanh nghiệp nhà nước giao hết cho Chính phủ, Quốc hội chỉ giám sát.

Theo đại biểu Trần Du Lịch, hiện tại, toàn bộ vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp nhà nước giao hết cho Chính phủ, Quốc hội đứng ngoài giám sát.

“Tại sao ta không mở cái luật này theo cái hướng là trong tương lai, chúng ta có 5 – 3 tập đoàn quy mô lớn của nhà nước. Các doanh nghiệp này phải báo cáo trực tiếp Quốc hội chứ không giao hết cho Chính phủ”, đại biểu Trần Du Lịch đặt câu hỏi.

Lý do được đại biểu Trần Du Lịch đưa ra là doanh nghiệp nhà nước có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện điều tiết lợi ích kinh tế - xã hội. Các lợi ích này phải gắn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hằng năm, không tách rời việc sử dụng nguồn vốn này với chiến lược phát triển kinh tế do Quốc hội quyết định.

“Luật phải chế định làm sao để sau này, chúng ta cũng có một số tập đoàn lớn kiểu như Petronas của Malaysia... hằng năm phải báo cáo Quốc hội quyết định để tiền lại cho doanh nghiệp hay lấy về đầu tư mới, việc bổ sung vốn cho doanh nghiệp, bán cổ phần... là Quốc hội phải biết”, đại biểu Trần Du Lịch nói

Về tên gọi của Luật, đại biểu Trần Du Lịch đề nghị, nên gọi là Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước, không dùng khái niệm sản xuất, kinh doanh.

“Cái từ sản xuất, kinh doanh chúng ta nói quen tai, nghe nó bình thường, nhưng trong kinh tế thị trường nghe nó kỳ lắm, bởi sản xuất, kinh doanh tức là các loại dịch vụ - thương mại về bản chất hành vi thì sản xuất hay là thương mại dịch vụ đều là kinh doanh cả. Nói như thế sản xuất không lẽ lại không kinh doanh. Nên đặt tên luật là Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước thì nó phù hợp với kinh tế thị trường, nghe nó không kỳ”, đại biểu Trần Du Lịch nói.

Trước đó, báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, về nguyên tắc đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, có ý kiến đề nghị nêu rõ nguyên tắc đầu tư có trọng điểm, bảo đảm không dàn trải, không lãng phí, không thất thoát, tôn trọng quy luật thị trường và các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động của doanh nghiệp.

Ủy ban thường vụ Quốc hội tiếp thu bổ sung như quy định tại Điều 5 của dự thảo Luật theo hướng quy định cụ thể các nguyên tắc đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhưng đồng thời bảo đảm doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhà nước hoạt động bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác theo quy định của Hiến pháp.

Về phạm vi đầu tư vốn nhà nước vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp theo các hình thức đầu tư, đa số ý kiến đồng tình với Điều 10 của dự thảo Luật đã cụ thể hóa những ngành, lĩnh vực Nhà nước sẽ đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp theo từng hình thức đầu tư cụ thể trên cơ sở Kết luận số 50-KL/TW ngày 29/10/2012 tại Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về Đề án tiếp tục sắp xếp đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng phạm vi đầu tư vốn nhà nước để thành lập doanh nghiệp tại khoản 1 Điều 10, đặc biệt quy định tại các điểm c, d và đ là quá rộng và chung chung. Cần xác định những ngành, lĩnh vực Nhà nước không tham gia hoặc tham gia ở mức độ nhất định; những lĩnh vực Nhà nước cần giữ vốn và đẩy nhanh những lĩnh vực cần thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Đề nghị quy định cụ thể thẩm quyền quyết định đầu tư vốn nhà nước vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp phải do Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định.

Ủy ban thường vụ Quốc hội xin tiếp thu, chỉnh lý quy định như tại Điều 10 và Điều 13 của dự thảo Luật theo hướng hạn chế việc đầu tư vốn nhà nước để thành lập doanh nghiệp và phạm vi đầu tư bổ sung vốn điều lệ đối với doanh nghiệp đang hoạt động phải bảo đảm phù hợp với phạm vi đầu tư vốn nhà nước để thành lập doanh nghiệp.

Về thẩm quyền của Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty trong việc huy động vốn; đầu tư, xây dựng, mua, bán tài sản cố định; đầu tư ra ngoài doanh nghiệp đa số ý kiến cho rằng cần giới hạn thẩm quyền của Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty đối với việc huy động vốn, quyết định các dự án đầu tư, xây dựng, mua, bán tài sản cố định và đầu tư vốn ra ngoài doanh nghiệp vì giá trị tuyệt đối của tỷ lệ 50% vốn chủ sở hữu sẽ khác nhau ở các doanh nghiệp có quy mô khác nhau.

Có ý kiến đề nghị quy định chặt chẽ hơn về huy động vốn của doanh nghiệp; đề nghị xem xét điều chỉnh quy định tổng giá trị các khoản bảo lãnh vay vốn đối với một công ty con do doanh nghiệp nắm giữ 100% vốn điều lệ không quá 50% giá trị vốn chủ sở hữu của công ty phải phù hợp với quy định về đảm bảo an toàn vốn (hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 3 lần).

Ủy ban thường vụ Quốc hội xin tiếp thu, chỉnh lý quy định như tại các điều 23, 24 và 28 của dự thảo Luật theo hướng bổ sung giới hạn thẩm quyền của Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty đối với các dự án có giá trị không quá 50% vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp nhưng không quá mức vốn của dự án nhóm B trong việc huy động vốn; đầu tư, xây dựng, mua, bán tài sản cố định; đầu tư ra ngoài doanh nghiệp.

Hầu hết các đại biểu ủng hộ việc thông qua dự thảo luật tại kỳ họp này để có cơ sở đẩy nhanh chiến dịch cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu nền kinh tế.

Xem chi tiết dự thảo Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại đây.

Xem chi tiết báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại đây.