Kỳ vọng “làn sóng thứ 3” về cắt giảm điều kiện kinh doanh

Theo Chủ tịch VCCI TS. Vũ Tiến Lộc, sau 2 “làn sóng” cải cách điều kiện kinh doanh vào năm 2016, 2018, đến nay, chúng ta cần xây dựng “làn sóng thứ 3” để thúc đẩy sản xuất kinh doanh hậu Covid-19.

Ngày 24/6, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức Hội thảo "Điều kiện gia nhập thị trường, tổ chức quản lý và hoạt động của doanh nghiệp (DN) - Vướng mắc và kiến nghị".

Can thiệp vào quyền tự quyết của DN

Phát biểu tại hội thảo, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho hay, VCCI đã đề xuất 25 điểm chồng chéo, bất cập trong các quy định hiện hành và đã được các cơ quan, bộ ngành quan tâm, xử lý.

Ông Lộc nhận định, cải cách, cắt giảm các điều kiện kinh doanh, hỗ trợ DN gia nhập thị trường là yêu cầu quan trọng, xuyên suốt của DN để thúc đẩy phát triển kinh doanh và cũng là áp lực của cơ quan quản lý, nhất là vấn đề quy hoạch đất đai, xây dựng, môi trường... Chính vì thế, công tác này cần được đẩy mạnh hơn nữa, tạo nên “làn sóng thứ 3” sau các đợt năm 2016, 2018 về cải cách, góp phần thúc đẩy công cuộc cải cách thể chế ở Việt Nam.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế (VCCI) cho biết, VCCI đã triển khai việc lấy ý kiến DN, hiệp hội, hợp tác xã… và đã tiếp nhận hơn 770 ý kiến phản ánh.

Theo ông Tuấn, qua rà soát bước đầu cho thấy hệ thống pháp luật về kinh doanh của nước ta về gia nhập thị trường, về tổ chức quản lý DN còn một số bất cập vướng mắc tập trung vào 3 nhóm vấn đề.

Cụ thể là một số ngành nghề xác định là ngành nghề kinh doanh có điều kiện chưa hợp lý, cần phải bãi bỏ. Một số điều kiện kinh doanh, dù hợp lý, cần thiết nhưng vẫn còn nhiều bất cập trong thiết kế điều kiện kinh doanh và nội dung đó đang can thiệp vào quyền tự quyết của DN. Đây cũng là rào cản bất hợp lý đối với các DN quy mô nhỏ và vừa gia nhập thị trường.

Nhiều lĩnh vực kinh doanh còn bị "trói"

Với tình hình trên, tại hội thảo, đại diện các Hiệp hội, DN đã nêu những vướng mắc về các điều kiện kinh doanh còn có mâu thuẫn, chồng lấn gây cản trở cho hoạt động của DN.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội DN chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, hiện nhiều thủ tục đang gây cản trở cho các DN. Trong lĩnh vực chế biến, xuất khẩu thủy hải sản có những quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam còn khó hơn cả quy chuẩn nước ngoài. Trong đó, quy chuẩn về nước thải cho các nhà máy chế biến thủy sản vẫn quá khó khăn, khi lực lượng thanh tra môi trường kiểm tra sẽ có đa số DN vi phạm. Hơn nữa, có những văn bản quy định về lao động ban hành cách đây 20 năm đến nay đã lạc hậu và làm khó DN.

Ngoài ra, nhiều DN tại hội thảo còn phản ánh các thủ tục gia nhập thị trường, thủ tục đăng ký kinh doanh có nguy cơ chồng lấn về quản lý và bất bình đẳng giữa các DN; còn thiếu quy định về thông báo mẫu dấu của địa điểm kinh doanh… Thậm chí, nhiều điều kiện “trói” quyền tự chủ kinh doanh của DN như yêu cầu phải thiết lập hệ thống phân phối với mặt hàng rượu hay xăng dầu hay yêu cầu về phương án kinh doanh, xếp hạng tín nhiệm với ngành bưu chính, sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng, thông tin tín dụng...

Cũng về vấn đề này, ông Đinh Nho Bảng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đề xuất việc sản xuất vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước không thuộc pham vi điều chỉnh của Luật Đầu tư. Việc sản xuất kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ là sản xuất, lưu thông hàng hóa tiêu dùng cần loại bỏ ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện.

Về hoạt động của các nhà đầu tư nước ngoài, Luật sư Lê Nết, đại diện Công ty Luật LNT & Parterns cho biết, Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa quy định danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến khó khăn trong quá trình thực hiện các thủ tục đăng ký đầu tư cũng như hoạt động kinh doanh tại Việt Nam…

Trước những bất cập và khó khăn này, ông Vũ Tiến Lộc cho biết sẽ tiếp tục tổng hợp, rà soát để các cơ quan chức năng tháo gỡ, đưa ra những cải cách theo hướng thuận lợi hơn.