Đăng nhập
Tại hội thảo, các chuyên gia, diễn giả đã cùng trao đổi những vấn đề có tính chất thời sự và thiết thực như thực trạng thực thi Luật Cạnh tranh 10 năm qua ở Việt Nam, kinh nghiệm xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, các kiến nghị hoàn thiện về thực thi Luật trong lĩnh vực hạn chế cạnh tranh và các vấn đề tố tụng liên quan đến các vụ án hành chính về xử lý vụ việc cạnh tranh.
TS Trần Mai Hiến – Trưởng ban Thư ký Hội đồng Cạnh tranh cho biết, sau gần 10 năm thực thi các quy định của Luật Cạnh tranh, đã có hơn 100 vụ việc liên quan đến vi phạm các quy định của pháp luật cạnh tranh bị điều tra, xử lý. Trong số các vụ việc này, đã có 5 vụ việc liên quan đến các hành vi lạm dụng vị trí độc quyền, lạm dụng vị trí thống lĩnh, thỏa thuận hạn chế cạnh tranh đã bị điều tra, xử lý với mức phạt lên tới hàng tỷ đồng.
Vụ việc tiêu biểu phải kể tới là hành vi hạn chế cạnh tranh lạm dụng vị trí độc quyền của Công ty xăng dầu hàng không Vinapco với Hãng hàng không Pacific Airline (PA). Trong vụ này Vinapco đã áp đặt các điều kiện bất lợi cho PA và lợi dụng vị trí độc quyền để đơn phương thay đổi, huỷ bỏ hợp đồng đã giao kết mà không có lý do chính đáng. Sau khi xem xét khiếu nại của các bên, Hội đồng Cạnh tranh đã xử phạt Vinapco 3,37 tỷ đồng vì những hành vi nêu trên.
Ngoài ra, TS Hiến cũng nêu thêm vụ hạn chế cạnh tranh trong bảo hiểm học sinh của 12 DN tại Khánh Hòa. Theo TS Hiến, trên thị trường bảo hiểm toàn diện học sinh trong phạm vi và giai đoạn bị điều tra, thị phần kết hợp của 12 DN bảo hiểm tham gia thỏa thuận chiếm 99,81%, vượt quá ngưỡng 30% trên thị trường liên quan quy định của Luật Cạnh tranh. Do đó, hành vi thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp của 12 DN bị điều tra là hành vi vi phạm quy định. Sau khi bị Hội đồng Cạnh tranh xét phạt, các đơn vị trên đã thực hiện nhiều biện pháp để khắc phục những hậu quả mình gây ra.
Kinh nghiệm từ các vụ việc lạm dụng thống lĩnh tại EU, GS-TS Frank NAERT -Chuyên gia của Dự án EU- MUTRAP cho biết, tại EU các quy định về thị phần có phần khác so với Việt Nam. Cụ thể EU quy định rằng DN phải có thị phần 50% trở lên mới chiếm vị trí thống lĩnh, còn dưới 40% thì chưa rõ rệt và cần phải có những bằng chứng xác thực mới có thể kết luận rằng DN có lạm dụng vị trí thống lĩnh hay không.
Trong khi đó tại Việt Nam, TS Trịnh Minh Hiền – chuyên gia dự án MUTRAP cho biết, DN được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan hoặc có khả năng gây hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể. Đây là điểm khác biệt nhất giữa pháp luật của Việt Nam với các nước EU.
Cũng theo TS Trịnh Minh Hiền, từ kinh nghiệm của các vụ việc nêu trên các DN, đặc biệt là những DN có vị trí độc quyền cần hiểu biết về những điều được làm và không được làm để không có hành vi vi phạm. Bởi lẽ trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, ví dụ như cung cấp xăng dầu hàng không thì việc ngừng cung cấp dịch vụ không chỉ ảnh hưởng tới đối tác kinh doanh mà còn ảnh hưởng tới các khách hàng khác. Đối với cơ quan quản lý nhà nước cũng cần hạn chế đến mức tối đa các lĩnh vực kinh doanh có DN độc quyền./.